“It was 20 years ago today”
20 jaar geleden, in 2004, waren we ook in Noorwegen. Een van de plaatsen die we toen bezochten was de Bondhusbreen, een uitloper van de Folgefonnabreen. De herinneringen aan deze gletsjer waren enigszins vervaagd, maar datzelfde gold ook, wisten we, voor de gletsjer zelf. Twintig jaar is een behoorlijke tijd, maar het is ook voorbijgevlogen. Zo werkt het toch? Iets wat over 20 jaar gaat gebeuren, lijkt een eeuwigheid ver weg. Maar 20 jaar geleden is in een oogwenk voorbijgegaan.
“A trip down memory lane”
Het is koud deze ochtend. Over een smal weggetje rijden we naar de parkeerplaats waar de wandeling naar de Bondhusbreen begint. Het is even wikken en wegen wat we moeten meenemen. Wandelend in het zonnetje is aangenaam, maar zodra we in de schaduw komen, koelt het snel af. We moeten genoeg laagjes dragen om warm te blijven en tegelijkertijd makkelijk iets uit kunnen trekken als we oververhit raken.
Er komen wat herinneringen terug van 20 jaar geleden. Het verloop van het pad, de grote met mos bedekte rotsen, en de bomen die deels met hetzelfde mos zijn bekleed. Het pad eindigt bij een smaragdgroen meer. Vanaf daar wordt het pad wat moeilijker te bewandelen. Het wordt nergens echt lastig, maar je moet wel beter opletten waar je je voeten neerzet. De herfstkleuren om ons heen maken het beeld compleet. De spiegeling van de in herfsttooi gehulde bomen in het smaragdgroene water van het Bondhusvatn laat onze ogen overuren maken. Alles om ons heen is zo mooi, zo fris.
Verstand op nul en blik op oneindig
Als we aan de overkant van het meer komen, volgt er nog een klim van ongeveer 1,5 kilometer met een hoogteverschil van 140 meter. Normaal gesproken niet zo’n spannende wandeling, maar ik zit heel laag in mijn energie. Eigenlijk wil ik terug naar de camper, maar nog liever wil ik naar het eindpunt van de wandeling. Ik laat mijn lichaam mij niet vertellen dat het vandaag niet gaat lukken. De wandelstokken komen uit de rugzak, en ook de calorierijke mueslireep wordt geofferd aan mijn gebrek aan energie.
Mijn wereld wordt wat kleiner, ik communiceer alleen nog met een stemmetje in mijn hoofd en kijk niet verder dan de volgende stap. De vermoeidheid duw ik opzij. De rust in mezelf geeft me de kracht om verder te klimmen. Met Ans voorop als gids hoef ik niet verder na te denken.
Het onvermijdelijke lot van een gletsjer
Aan het eind van de wandelroute ligt een grote open vlakte met enorme stenen, en hier en daar wat kleine berkenboompjes die het terrein, vrijgekomen door het smelten van de gletsjer, beginnen te koloniseren. We kijken naar de plek waar we 20 jaar geleden oog in oog stonden met de gletsjer, maar van de gletsjertong is niets meer te zien. Enkele treurige watervallen getuigen ervan dat ergens, buiten ons zicht en hoog boven ons, nog een gletsjer is die gedoemd is te verdwijnen.
Een fotozoektocht
We zoeken een mooie steen om als stoel te gebruiken en eten onze lunch terwijl we de kale rotsen afspeuren naar een herkenningspunt van een foto die ik hier 20 jaar geleden maakte. Hoe we ook zoeken, we kunnen het niet vinden.
We beginnen aan de afdaling, en die is zwaar. Althans, voor mij. Met mijn verstand weer op nul begin ik de afdaling. Niet denken, dan gaat het goed. Niet denken is moeilijk, want het enige waar ik aan denk is de pijn in mijn voet, die steeds erger wordt. Morgen toch maar echt een rustdag nemen?
De speurtocht eindigt hier
We rijden alvast een stuk richting onze volgende wandeling. De zon gaat bijna onder wanneer we het eerste deel van die route hebben afgelegd. We parkeren de camper op een redelijk mooie plek en brengen daar de avond door. In de avond kopieer ik de foto’s van de dag naar mijn laptop en blader er even doorheen. Dan zie ik plotseling een foto met daarop een boom die we zochten als herkenningspunt voor de foto van 20 jaar geleden. Zonder het te beseffen heb ik onderweg dezelfde foto gemaakt als 20 jaar eerder. Ik weet nog dat ik tegen Ans zei: “Wat een mooi doorkijkje hier.” De foto is niet exact hetzelfde, maar het is duidelijk te zien wat de tijd met de gletsjer heeft gedaan.
Een levende windgong
Pas tegen de tijd dat we naar bed gaan, beseffen we dat ons rustige plekje niet zo rustig is als we dachten. Een 25-tal schapen maakt de weide naast onze overnachtingsplek onveilig. Dat de schapen hier zijn, is niet het probleem, maar een flink aantal van hen draagt een bel. En schapen eten en lopen ook ’s nachts gewoon door. Het constante geluid doet denken aan een windgong bij windkracht 7 of 8. De gedachte dat ik niet naar schapenbellen luister maar naar een windgong, brengt rust in mijn hoofd. De combinatie van mijn vermoeidheid en oordopjes laat me afdrijven naar een diepe slaap.
Het effect van de gletsjer zag ik vorig jaar ook in IJsland, foto’s van 10 jaar terug en nu. We kunnen zeker zeggen dat het warmer wordt op de aarde.
En het ergste is dat we er nog allemaal elke dag aan werken om de opwarming in stand te houden.
Maar geniet van wat er nu is.
Genieten doen we zeker, en inderdaad. we doen er allemaal aan mee, maar het zou helpen als er een duidelijk beleid en plan zou komen voor de toekomst. Knopen doorhakken blijft lastig voor de regeringen. De rekening van de beslissingen die ze nu nemen krijgen we later alsnog voorgeschoteld, als we de dijken moeten verzwaren, en er massa immigratie komt vanwege onbewoonbare kuststreken.
Dat hebben wij ook eens gedaan, een gletsjer vergelijken, toen en nu. En wij vonden het ook verbluffend hoeveel er weg gesmolten was in de x aantal jaren. Ook wij zochten naar het zelfde standpunt voor de foto.
Leuk om te vergelijken inderdaad. Jammer dat de gletsjers afsmelten. Ik vind het altijd mooi om ze te bekijken. Helaas is dat het lot van onze gletsjers. Ze zullen best ooit weer eens gaan groeien, maar ik ben bang dat wij dat niet meer gaan meemaken…
Jammer dat je energie wat opraakt. Iets met blessure en leeftijd? Niet aandenken is het recept maar dat is best lastig.
De vergelijking met 20 jaar geleden zou een ieder aan het denken moeten zetten. Jullie doen het “onderzoek” nu in het klein, de geleerden (!) bekijken het groteren plaatje en doen eigenlijk niets. Alleen maar roepen.
En wereldwijd is het dweilen met de kraan open.
Wij sluiten de fossiele brandstoffen uit maar in China bv openen ze nog wat extra kolenmijnen en centrales.
Onze kleine postzegel maakt in geheel (bijna) niets uit.
Maar als er nu eens wereldwijd gehandeld zou worden dan blijven de gletsjers wat langer en kan de wereld daarvan genieten.
Ik heb weinig op hoop op een wereldse aanpak.
Maar wat ook bestaat is dat de natuur zich sneller aanpast dan we denken.
Alleen komt het er anders uit te zien, dat zie je aan je foto vergelijking. Beide foto’s zijn mooi.
Daar moeten we mee leren leven.
Terug naar de natuur van 20 jaar geleden kan niet en het is ook onzin om dat na te streven.
Ben het er helemaal mee eens. De gletsjers trekken al meer dan honderd jaar langzaam terug. Het klimaat veranderd, en niet alle neuzen staan dezelfde kant uit. Ik denk ook dat we het klimaat kunnen verbeteren/verandereingen afremmen door innovatie. Die innovatie om duurzaam te zijn staat nog in de kinderschoenen, maar het besef dat we het anders moeten doen is er, en dat is een basis voor nieuwe uitvindingen. We komen er wel uit met zijn allen, en dat zal niet gaan zonder schade en schande. Het zij zo.
Als één land een voortrekkersrol inneemt, en start met “verbeteren” zullen er meer volgen. Vooral als ze merken dat het geld op kan leveren. Maak van een beter milieu een verdienmodel, en de innovaties volgen in rap tempo!